Slipning av knivar Bakgrund.Kniven

Slipning av knivar



Bakgrund.

Kniven är troligen människans äldsta handverktyg, ursprungligen tre olika stenskärvor med vassa eggar, en med rak egg, en med böjd egg, en som var spetsig som man kunde sticka hål med. Senare bakade man ihop dessa tre stenverktyg till världens första multi tool, först i koppar, brons och järn, numera av stål. Knivens grundform har funnits i tusentals år, en vass del (eggen) att skära med, en böjd del att flå med - och en spetsig del att sticka med.



Knivar har många olika användningsområden. Detta medför att knivar dels ser olika ut i olika delar av världen och dels att eggarna är olika utformade. De har utformats efter sitt användningsområde.


Den vanligaste typen av knivar är "allroundkniven", en kniv man bär i bältet och har med sig ute i naturen och som man använder till många olika ändamål. En allroundkniv måste vara tålig. En enkel beskrivning av allroundkniven är att den är inte bra till någonting - men den duger till allt - och just det är en allroundknivs uppgift att klara.



Det finns jaktknivar av olika slag, fiskeknivar, slöjdknivar och många andra knivar. Varje kniv har sin speciella egg för just sitt ändamål. Varje typ av kniv slipas och bryns olika då deras skäregenskaper skall motsvara behovet. Det är detta vi här skall försöka ge en lättbegriplig beskrivning av.



Storlek och form.

Knivarnas storlek och form varierar. Svenska knivar är, jämfört med andra delar av världens knivar, små och mycket vassa knivar. Ett svenskt allroundknivblads längd ligger oftast under 10 cm. Ett knivblad från USA ligger på 12-18 cm, ibland längre. Sydamerika använder oftast machete, d.v.s. ett blad på över 40 cm. Arabiska knivar har ofta svängt blad, i Asien är det vanligt med vinklade eller kurvformade blad. Japanska köksknivar har ofta egg på bara en sida o.s.v. Knivar skiljer sig alltså åt i detaljer - men grunden är sig lik, en rak skärande egg och en spets att sticka hål med.



Eggarna möts i olika vinklar, en del har låga vinklar som på ett rakblad - andra branta vinklar som på en yxa. Ett rakblad duger inte att hugga ved med - och en skogsyxa kan du inte raka dig med. En kirurg har sina skalpeller, en skomakare sin skomakarkniv - de kan inte byta knivar med varandra, det skulle inte fungera för någon av dem - ytterligheter - men en hygglig beskrivning på problematiken.


(Vår s.k. Morakniv har funnits i över 1000 år. Miljoner knivanvändare har tillsammans designat dess bladform, egg, storlek, osv. Den har under mer än tusen år blivit hårdtestad av människor som kunde detta med knivar, slipvinklar osv. Den går inte att förbättra med andra ord – den är perfekt – just här, i vårt klimat, med våra trädtyper och andra material, osv. För vårt klimat är det den ultimata överlevnadskniven)!



Begreppsförklaring:

Svenska knivblad är oftast vad man kallar ett "parallellt" knivblad, det finns alltså två parallella platta ytor mitt emot varandra bakom eggen,( typ Morakniv). Knivsidorna är alltså parallella. Tänk dig hur ett hus ser ut från dess kortsida, takvinkeln är eggen, väggarna är bladets parallella ytor.


Det är numera också ganska vanligt med trekantiga knivblad. Det vill säga att knivbladet saknar parallella ytor och håller samma vinkel från eggen till nacken vilket innebär att knivnacken kan vara ganska bred. Slipeggen går alltså ända bak till knivnacken utan att det finns parallella ytor. Tänk dig en indiansk tepee, så ser ett trekantigt blad ut.

Slipvinkeln slipar man , bryneggen bryner man och skäreggen är den del av eggen man skär med (där eggens båda sidor möter varandra). I alla fall använder jag mig av dessa begrepp när jag här beskriver hur man får en vass egg - och en egg som behåller sin skärpa.


Jag skall här beskriva hur man får en kniv vass – och hur man håller kniven vass - samt hur detta påverkar och förlänger knivens livstid.



Jag kommer i fortsättningen att använda ordet egg som ett samlingsnamn för hela den slipade delen på ett knivblad. Slipegg för den delen av eggen som man slipar, brynegg för den del som man bryner - och skäregg för den yttersta delen av eggen, den man skär med (och där eggens båda sidor möts).


Med dessa ord på delar av eggen blir förklaringen lättare att utföra och även, förhoppningsvis, lättare att förstå. Men det finns många andra begrepp som vi måste reda ut - och ha samma namn på.



Slipvinkel.

Slipvinkeln anges i grader. Graderna anger vi efter en tänkt linje som utgår från skäreggen till knivnacken , rakt igenom knivbladet till knivnackens mittlinje. Slipeggen och bryneggen har olika gradantal. (Vissa knivar kan sakna brynegg, slipeggens slipvinklar möts då till en skäregg).



En kniv med 20 graders slipvinkel har alltså 10 graders slipvinkel på var sin sida av bladet. Tillsammans ger detta 20 graders total slipvinkel. En kniv med 22 graders total slipvinkel har alltså 11 graders slipvinkel på var sida av knivbladet. Normala knivblads slipvinklar ( I Skandinavien) varierar mellan ca: 18-24 grader totalt = 9 -12 grader per knivsida. (Amerikanska totala slipvinklar ligger oftast betydligt högre, oftast runt 40 grader).


Jag kommer normalt att använda mig av grader på enbart en sida av knivbladet i denna beskrivning. När jag anger båda sidors totala gradantal anger jag detta speciellt och kallar det för: total slipvinkel. Orsaken till detta är att man inte nödvändigtvis behöver ha samma gradantal på båda knivens sidor - beroende på knivens användningsområde. (En kniv kan alltså ha 5 graders slipvinkel på ena sidan och 15 graders slipvinkel på andra sidan och alltså ha 20 graders total slipvinkel).



Vad är höger respektive vänster sida på en kniv? Håll kniven framför dig med knivnacken mot dig, eggen från dig, spetsen uppåt. Knivens högra sida har du nu till höger och knivens vänstra sida till vänster.

Alltså: Slipegg, brynegg och skäregg = samlingsnamnet: EGG.

Knivbladets form kan vara parallell eller trekantig (även andra former finns).



Bladformer:

Förutom parallella och trekantiga knivblad (genomskärning) finns olika former på själva bladet, rakt, böjt, vinklat och vågformigt för att nämna de vanligaste typerna. Formen har oftast kulturell bakgrund. Bladen kan också vara slipade på båda sidor (två eggar = dolk) och därmed sakna knivnacke.



Stålsorter i knivblad:

Idag är rostfritt stål vanligast i knivblad. (Rostfritt stål är inte enbart en typ av stål, det finns många olika typer och kvaliteter på rostfritt stål). Knivblad tillverkas även av icke rostfritt stål - samt även som en kombination med en kärna av rostfritt stål med mjukare icke rostfritt stål välvt runtomkring.


I vissa länder är det vanligt med hemsmidda knivblad och där skiftar kvalitén ganska rejält. Idag är det också vanligt med blandade metaller av olika stålsorter i knivblad, s.k. demaskerade blad.



Det är viktigt att du vet (ungefär) vad det är för stål i ditt knivblad. Det kan vara svårt att veta den exakta stålkvalitén. Vissa knivtillverkare redogör för vilken stålkvalité de använder sig av i sin tillverkning - andra gör det inte.



Huvudfrågan blir egentligen: Är mitt knivblad rostfritt stål eller ej. Det är en fråga om knivbladets hårdhet. Ett mjukt stål (icke rostfritt) är mjukare och måste ha ett högre gradantal på bryneggen för att behålla skärpan (huvudregel), ett rostfritt knivblad är hårdare och tål en lägre slipvinkel. Specialstål kan tåla en mycket låg slipvinkel.

Stål kan ha många olika egenskaper och härdningar som är en hel vetenskap i sig. Jag kan inte här gå in på enskilda stålkvaliteter utan måste hålla mig till de vanligaste begreppen.


Tumregeln är att mjukt järn/stål måste ha en högre slipvinkel än hårt stål. Specialstål tål lägre slipvinkel än vanligt stål. Specialhärdat specialstål kan ha en mycket låg slipvinkel.

Det är bra att veta vilket stål du har i ditt knivblad (det underlättar). Ta reda på om det är rostfritt eller inte, det är det viktigaste.



Vad använder du din kniv till - och vilken kniv använder du?

Den totala slipvinkeln skiljer sig åt beroende på knivens arbetsområde.
•Nedan finns slipvinklar för knivar och andra eggverktyg (som passar mig).

Totala slipvinklar:

Rakblad / Rakkniv = 9-15°

Kökskniv för grönsaker och filé = 20°

Kökskniv, normal 25-35°

Slöjdkniv, mjuka träslag 20°

Slöjdkniv, hårda träslag 25°

Allroundkniv 23° - brynegg 25-27 grader

Fällknivar 20-25°

Jaktkniv 20° slipegg 25° brynegg

Fiskekniv, 19-20°

Filékniv för fisk, 18-19°

Saxar 50-60°

Stämjärn 20-25°

Yxa, tälj, 25-30°, rak egg

Skogsyxa 30-40°, konvex egg

Klyvyxa 40-55°, konvex egg



Om du har en allroundkniv så bör alltså slipeggen ligga på ca: 23°. Bryneggen ligger då på ca: 25-27°.Allroundkniven blir inte supervass - men eggen håller länge och den duger till många olika arbetsuppgifter - vilket är en allroundknivs uppgift att klara.


Har din kniv ett bra stål kan du gå ned en eller två grader - men passa dig för allt för stora sidokrafter. Bänd eller hugg aldrig med kniven, då bryter du troligtvis sönder eggen.





Jaktknivar:

Om du har en jaktkniv så skall du inte hugga ved med den. Jaktkniven är till för att flå och stycka det vilt du har fällt. Jaktkniven skall hållas ren så att köttet inte förorenas, buken (bladets kurva mot knivsudden) skall vara stor så att jaktkniven kan användas för att flå viltet. Jaktkniven är en sorts variant mellan allroundkniven och den speciella slaktkniven och flåkniven. Jaktkniven har många arbetsuppgifter som alla är hänvisade till att flå och stycka det fällda viltet. Den är en flåkniv, en slaktkniv och en styckkniv. Jaktkniven är alltså en kombinationskniv.





Slaktknivar:

Slaktknivar är ett samlingsnamn för många olika knivar, buköppnare, flåkniv och styckkniv är de vanligaste. Slaktknivar skiljer sig åt i storlek. En slaktkniv för fågel är mindre än en dito för rådjur - som är mindre än en slaktkniv för Älg. Slaktknivar skall vara mycket vassa och de tål normalt inte sidokrafter eller hårdhänt kontakt med ben och horn. Genom sin lilla s

Resultaten (Nederlands) 1:

Slijpen van messen Achtergrond.Het mes is waarschijnlijk de oudste handgereedschap, oorspronkelijk drie verschillende steen scherven met scherpe randen, met een rechte rand, met afgeronde hoeken, waarvan er één was wees als een zak kon gaten met gebakken samen later deze drie stenen werktuigen aan's werelds eerste multi hulpmiddel, eerst in koper, brons en ijzer, is nu gemaakt van staal. De basisvorm is geweest rond voor duizenden jaren, een scherpe deel (edge) om snijden met, een gebogen deel aan de huid- en een puntstuk te houden met. Messen heeft vele verschillende toepassingen. Dit betekent dat messen en zoeken verschillende in verschillende delen van de wereld en dat de randen divers zijn. Ze zijn ontworpen voor het beoogde gebruik.Het meest voorkomende type van messen is "allroundkniven", een mes op uw riem gedragen en verrichten in de natuur en voor veel verschillende doeleinden gebruikt. Een ronde mes moet duurzaam zijn. Een eenvoudige beschrijving van allroundkniven is dat het niet goed voor om het even wat- maar het is goed voor iedereen, en net wat is een allroundknivs taak te voltooien. Er zijn verschillende soorten jacht messen, visserij messen, snijmessen en vele andere messen. Elke mes heeft zijn speciale rand voor het doel. Elk type van scherp mes en bryns verschillende dan hun snijden eigenschappen moet voldoen aan de eis. Dit is wat we zullen proberen een begrijpelijke beschrijving van te geven. Grootte en vorm.Messen grootte en vorm variëren. Zweedse messen is, in vergelijking met andere delen van de wereld messen, kleine en zeer scherpe messen. De lengte van een Zweedse allroundknivblads bevindt zich meestal onder 10 cm. A mes mes uit Verenigde Staten is op 12-18 cm, soms langer. Zuid-Amerika gebruiken meestal machetes, dat wil zeggen een blad van meer dan 40 cm. Arabische messen hebben vaak gekrulde bladeren, in Azië is het gemeenschappelijk met gebogen of gebogen schoepen. Japanse keuken messen hebben vaak ei aan de ene kant alleen, en dus verschilt tot de messen in de details- maar de bottom line is, zoals, een tip om te porren gaten en een richtliniaal van snijden. Randen snijden onder verschillende hoeken, sommige hebben lage hoeken op een scheermesje-other steile hoeken op een bijl. Een scheermesje is geen goed om te hakken hout met- en een skogsyxa kan u niet met een chirurg scalpels, een schoenmaker skomakarkniv scheren doen-ze kunnen niet switch messen met elkaar, het zou niet werken voor een van hen-uitersten-maar een fatsoenlijke beschrijving van het probleem.(Onze "mes rond geweest voor meer dan 1000 jaar. Miljoen mes gebruikers hebben samen ontworpen zijn blad vorm, rand, grootte, enz. Het heeft voor meer dan duizend jaar is geweest hårdtestad door de mensen die deed dit met messen, slip hoeken, enz. Het is niet mogelijk om met andere woorden-het is perfect – hier, in ons klimaat, onze boom types en andere materialen, enz. Voor ons klimaat is de uiteindelijke overlevingskansen mes)! Concept uitleg:Zweedse mes mes is meestal wat zij noemt een "parallelle" mes-mes, dus er zijn twee parallelle vlakke oppervlakken tegenover elkaar achter de rand, (type mes). Mes pagina's is dus parallel. Stel je hoe een huis kijkt uit van haar korte zijde, dak hoek is de rand, de muren zijn parallelle oppervlakken van het blad.Het is ook heel gebruikelijk met driehoekige messen. Dat wil zeggen kan dat het mes-mes geen parallelle oppervlakken heeft en houdt dezelfde hoek van de rand aan de hals waardoor scheermes nek worden nogal breed. Slipeggen gaat helemaal terug naar razor nek zonder parallelle oppervlakken. Stel je een Indiase Tipi, ziet u een driehoekige mes uit.Hoek sleur it, bryneggen Brown en de snijkant is de rand slijpen knippen je met (waar de twee partijen tegenover elkaar). In alle gevallen gebruik ik deze concepten wanneer ik hier beschrijven hoe krijg ik een scherpe rand en een rand die haar scherpte behoudt.Ik zal hier beschrijven hoe krijg ik een scheermes scherpe – en hoe te houden het mes scherpe- en hoe dit beïnvloedt en de levensduur verlengt. Ik zal blijven gebruiken het woord rand als een generieke term voor het geheel van het deel van de grond van een mes mes. Slipegg voor het deel van de rand als het maalt, brynegg voor het deel aan Brown en cutting edge van het buitenste deel van de rand, het snijden met (en waar de twee partijen elkaar ontmoeten).Met deze woorden op delen van de rand wordt de uitleg eenvoudiger uit te voeren en hopelijk makkelijker te begrijpen. Maar er veel andere concepten die we moeten uitzoeken en dezelfde naam hebben zijn. SLIP hoek.SLIP hoek wordt uitgedrukt in graden. Afmetingen opgeven na een denkbeeldige lijn die van het snijvlak aan scheermes hals, dwars door het blad van het mes de hartlijn van de schouders uitgaat. Slipeggen en bryneggen hebben verschillende rating nummer. (Sommige messen kunnen gebrek aan brynegg, slipeggens slip hoeken komen samen op dat moment om een cutting edge). Daarom is het een mes met een hoek van 20 graden slip slip hoek van 10 graden aan weerszijden van het blad. Samen geven deze totale slip hoek van 20 graden. Een mes met een hoek van 22 graden total zo slip de hoek van de slip van de 11 graden aan elke kant van het blad. Normale mes blad slip hoeken (in Scandinavië) varieert tussen ongeveer: 18-24 graden in totaal = 9-12 graden per knivsida. (Amerikaanse totale slip hoeken is meestal veel hoger, meestal rond de 40 graden).Ik zal me normaal gebruik door graden aan slechts één kant van het mes-mes in deze beschrijving. Terwijl ik heb beide zijden totale rang nummer opgegeven ik voer deze special en noem het: totale slip hoek. De reden hiervoor is dat u niet per se mate evenveel op zowel de zijkanten, afhankelijk van het gebied van gebruik hoeft. (Een mes kan dus hebben hoek van de slip van 5 graden aan de ene kant en 15 graden slip hoek aan de andere kant, en dan 20 graden totale slip hoek). Wat is de linker- of rechterkant van een mes? Houd het mes voor je met het mes rand nek naar u, van u, de tip omhoog. De rechterkant hebt u nu naar rechts en de linker kant aan de linkerkant.Dus: Slipegg, brynegg, en cutting edge = collectienaam: ei.Mes mes vorm kunnen parallelle of driehoekige (hoewel andere vormen bestaan). Blad Shapes:Naast parallel en driehoekige zijn messen (doorsnede) verschillende vormen op het blad, rechte, gebogen, schuine en golvend om de naam van de meestgebruikte typen. Vorm hebben meestal een culturele achtergrond. De bladeren kunnen ook worden geschuurd aan beide zijden (twee randen = dolk) en dus missen mes nek. Staalkwaliteiten in het mes-mes:Vandaag is het meest gebruikt in roestvast stalen mes mes. (Roestvrij staal is niet alleen een soort staal, er zijn veel verschillende soorten en kwaliteiten van roestvast staal). Mes mes is het ook vervaardigd van niet-roestvrij staal-en ook als een combinatie met een kern van edelstaal met zachtere niet roestvrij staal koepels ronde over.In sommige landen is het gemeen met het hemsmidda mes mes en die verschuivingen de kwaliteit aanzienlijk. Vandaag, is het ook gebruikelijk in gemengde metalen van verschillende staalsoorten van het mes-mes, bekend als de demaskerade verlaat. Het is belangrijk dat u weet (ongeveer) wat het is voor staal in uw mes mes. Het is moeilijk om te weten de exacte staalkwaliteit. Sommige fabrikanten van de mes boekhouding voor de kwaliteit van staal die zij gebruiken in hun productie-anderen dat niet doen. De belangrijkste vraag is eigenlijk: mijn mes lemmet roestvast staal Is of niet. Het is een kwestie van mes mes hardheid. Een zacht staal (niet-roestvast) is zachter en moet beschikken over een groter aantal bryneggen om de scherpte (algemene regel), een roestvast stalen mes mes is moeilijker en een lagere hoek slip kan tolereren. Speciale staalsoorten kunnen weerstaan zeer lage slip hoek.Staal kan hebben vele verschillende eigenschappen en härdningar dat een hele wetenschap per se. ik hier niet ingaan op de afzonderlijke staalsoorten is, maar moet vasthouden aan de meest voorkomende concepten.De vuistregel is dat zachte ijzer/staal moet een hogere slip hoek dan de harde staal. Speciale staalsoorten kunnen weerstaan lagere slip hoek dan gewone staal. Specialhärdat speciaal staal wellicht een zeer lage slip hoek.Het is goed om te weten welke draad hebt u in uw mes mes (het helpt). Ontdek dat als het roestvast staal of niet, het is het belangrijkste ding. Wat doe je gebruik maken van uw mes aan mes- en wat gebruik je?De totale slip hoek verschilt afhankelijk van het gebied van werk.• Hieronder is de slip hoek voor messen en andere scherpe instrumenten (die past bij mij).Totale slip hoeken:Razor/scheermes = 9-15 °Keukenmes voor groente- en filet = 20 °Keukenmes, normaal 25-35 °Ambachtelijke mes, zachte bossen 20 °Ambachtelijke mes, hardhout, 25 °Ronde mes 23 °-brynegg 25-27 gradenOpvouwbare messen 20-25 °Jacht mes 20 ° slipegg 25 ° bryneggVisserij mes, 19-20 °Filet pur Mesvis, 18-19 °Schaar 50-60 °Beitels 20-25 °Bijl, tälj, 25-30 °, rechte randSkogsyxa 30-40 °, gebogen randLemmet 40-55 °, gebogen rand Hebt u een ronde mes dus daarom moet op ca slipeggen: 23 °. Bryneggen bevindt zich op circa: 25-27 °.Allroundkniven is niet de beste-maar de rand is lang en het is geschikt voor vele verschillende taken – dat is een allroundknivs taak te voltooien.Hebben uw mes een goed staal, u kan een of twee graden dalen-maar uw wens voor alle grote dwarskrachten. WRIKKEN of knippen met het mes, en vervolgens u meest waarschijnlijk gebroken rand nooit te breken. Jacht messen:Hebt u een jachtmes u niet hak hout met het. Jachtmes aan huid en versneden het spel handen naar beneden hebt. Jachtmes moet schoon worden gehouden zodat het vlees niet wordt verontreinigd, de buik (Blades kromme tegen mes rand) moet groot zijn zodat jacht mes kan worden gebruikt om de huid van het spel. Jachtmes is een soort van variatie tussen de allroundkniven en de speciale slachten mes en flåkniven. Jachtmes heeft veel taken, die elk huid en versneden de prooi is bedoeld. Het is een dit, een mes en een stuk van slachten mes. Jachtmes is een keuzelijst met invoervak mes. Slachten messen:Slachten messen is een verzamelbegrip voor vele verschillende messen; abdominale opener, dit handvat en elk mes is de meest voorkomende. Slachten messen verschillen in grootte. Een slachten mes vogel kleiner is dan een Ditto voor herten – kleiner dan een mes slachten voor eland. Slachten messen zijn uiterst scherp en zij zijn niet normaal kant krachten of ruwe contact met been en hoorn. Via zijn kleine s